ŞİZOFRENİDE GÖRÜLEN YEME BOZUKLUKLARI

 

Şizofrenide Görülen Yeme Bozuklukları Nelerdir?
Yeme Bozuklukları Nelerdir?

Şizofrenide Anoreksiya Nervosa Vakası

Başar Akyıldız'ın BAYÜ SBF BVD Beslenme Psikolojisi Ödevidir.

Anahtar Kelimeler: Şizofreni, Yeme Bozuklukları, Anoreksiya Nervosa, Bulimia Nervosa, Gece Yeme Sendromu, Pika, Koprofaji, Popmania, Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu

Şizofreni, genel popülasyonun %1’ini etkileyen, bireyin ve çevresindekilerin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren psikoz bir hastalıktır.[1]

 Şizofreni sosyal yoksunluk, hafıza ve dikkat ile ilgili sorunlar ve duygularda düzensizlikle karakterizedir. Bu sorunlara ek olarak tip 2 diyabet ve obezite de gözlenmiştir. Bu gözlemler sonucunda şizofreni ve beslenme tutumu arasındaki ilişki sorgulanmaya başlanılmış ve tutarlı verilere ulaşılmıştır. Sorgulamalar sonucunda ise şizofreni yeme bozukluklarıyla ilişkili bulunmuştur.İlişkili bulunan bu yeme bozuklukları ise  anoreksiya nervosa(AN), bulimia nervosa(BN), gece yeme sendromu(GYS), pika, koprofaji, popmania ve tıkanırcasına yeme bozukluğu(TYB) ; görülme sıklıkları ise sırasıyla %1-4 , %1, %8 ve % 6’dır.¹

 

Anoreksiya Nervosa ve Şizofreni İlişkisi: AN vakalarında görülen özellikler birçok bakımdan şizofrenik kişiliğe sahip bireylerle benzerlik göstermektedir. Artmış zarardan kaçınma ve azalmış yenilik arayışı, kendini yönetmede düşüklük ve işbirliği yapma bunlar arasındadır.[2] Şizofreniyle olan ilişkisi ise yeme bozukluğu sebebiyle beden ağırlığının artması, beden ağırlığının artmasından dolayı duyulan korku ve beden imgesinin çarpıtılması tipik olan obsesyonel yapısının kaybedilip sanrısal özellikler kazanılmasıyla açıklanır. Yine bununla ilgili yapılan çalışmalarda şizofrenik kişilerin vücudunda sorun olsun ya da olmasın bedenleriyle fazlaca zihinsel uğraş içersinde olduğu görülmüştür ve bu oran %36 olarak saptanmıştır. ²

AN ile ilgili bir olgu da şöyledir. 18 yaşındaki HA bir lise öğrencisidir ve şizofrenik belirtiler göstermeye başlar. Bu durumu ailesi fark eder. HA tedavi altına alınır ve verilen ilaçlar sebebiyle kilosunda artış olur. HA 14 yaşına kadar şişman bir çocuk olduğu için ailesinden baskı görmüş ve çevresi tarafından alaylara maruz kalmıştır. İlaçlar sebebiyle 7 kilo alınca tekrardan bu baskıları göreceğinden korkmuştur ve bunu takıntı haline getirmiştir. internet aracılığıyla diyetler ve yoğun egzersizler yapıp BKI seviyesini 19-19,5 seviyelerinde tutmaya çalışmıştır fakat yapılan çalışmalara rağmen psikotik belirtiler kalkar kalkmaz hasta yaptığı diyet ve spor programına geri dönmüştür.[3]

Sonuç olarak şizofreni tanısı almış bireyler hastalıkları gereği fazlaca takıntı içerisindedirler ve durum yeme tutumlarını da etkiler.

---

[1] (KOUİDRAT, AMAD, LALAU, & LOAS, 2014)

[2] (ALTINYAZAR & MANER, 2013)

[3] (CİNEMRE & KULAKSIZOĞLU, 2007)