DENGELİ BESLENME , BİYOYARARLILIK VE BİYOERİŞEBİLİRLİK

 

Dengeli beslenme kavramı oldukça önemlidir. Sadece enerji gereksiniminin karşılanması değil, aşırıya kaçmamak şartıyla çeşitli yiyeceklerden yeteri kadar besin ögesi alınmasına yeterli beslenme denir. Yani yeterli beslenebilmek için çeşitli vitamin ve minerallerden yeteri kadar alınmalıdır. Ayrıca alınan vitamin ve mineraller ile birlikte alınan enerji de kişinin metabolik faaliyetlerine uygun olacak şekilde olmalıdır.

Dengeli beslenmek için sadece vitamin ve mineral de değil, alınan enerji kaynaklarının dağılımı ve yine alınan su miktarı da önemlidir. Alınan enerjinin %50’si karbonhidrat,%10-12’si protein ve    %20-30’u yağ kaynaklı olmalıdır. Bunların yanı sıra alınan su miktarı kişinin metabolik faaliyetlerine uygun miktarda alınmalıdır. Ortalama olarak bu değer ise 1.2-1.5 litre içme suyu ve yiyeceklerden de 1 litre, yani toplamda 2.5 litredir.

 

Biyoyararlılık kavramının ise birçok tanımı vardır. Gıda ve İlaç Birliği’nin tanımına göre biyoyararlılık; İlacın vücutta emilerek dolaşım sistemine katılan miktarıdır. Beslenmedeki terimi ise şöyledir; gıdada bulunan bileşenlerin vücutta sindirildikten sonra fizyolojik reaksiyonlarda kullanımı, vücutta absorbe edilmesi yani vücutta kullanılan veya depolanan ürünün miktarının başlangıçtaki miktarına oranıdır. Diğer bir deyişle biyoyararlılık emilim düzeyi, metabolik faaliyetlere katılma düzeyi ve dokularda dağılma düzeyi olarak ta ifade edilebilir.

 

Biyoerişebilirlik ise katı gıda matrisinden açığa çıkan bileşenlerin bağırsak bariyerini aştıktan sonra, geriye kalan bileşenlerin başlangıçta bulunan bileşenlere oranıdır.  Diğer bir deyişle Sindirim sistemindeki sıvının içinde çözünen maddenin fraksiyonudur. Biyoerişebilirlik ve biyoyararlılık kavramları birbirleri ile bağlantılıdır. Bunun sebebi ise Maddenin emilmeden önce sindirim sistemindeki sıvıda çözünmesidir.